"Ik denk dat deze tijd eigenlijk afdwingt dat illustratoren moeten emanciperen"

Ben je, net als ik, ook zo razend benieuwd naar het leven van een Illustrator in een digitaal tijdperk? Hoe krijg je inspiratie en waar komen je klanten vandaan? Het lijkt me heel ontspannen, de hele dag tekenen en dingen maken. Maar ook het werk van een top illustrator heeft stressvolle momenten, deadlines wisselen elkaar in rap tempo op, opdrachten lopen door elkaar heen en tussendoor zijn er de mails, administratie en niet te vergeten: marketing, die aandacht nodig hebben. Maar Valesca van Waveren, freelance illustrator bij oa Flow Magazine, heeft hierin een hele mooie weg gevonden. Hoe zij haar werk creatieve business licht en groeiend houdt, lees je in de nieuwe Creative Spotlight.

Valesca van Waveren

Illustrator Valesca van Waveren (1977) woont en werkt in haar geboortestad Amsterdam, is getrouwd met Jona en is moeder van Levi (7 jaar). Tijdens haar studie ontwikkelingspsychologie begon ze met illustreren bij het faculteitsblad, en daarna besloot ze haar hart te volgen en ging naar de HKU in Utrecht om illustratief ontwerp te studeren. Inmiddels maakt ze sinds 2007 redactionele illustraties en is haar werk de laatste paar jaren ook meer productgericht geworden. Niet alleen tijdschrift-illustraties, maar ook verpakkingen, kaarten, pins, keramiek en behangpapier zijn tot haar werkveld gaan horen.

Op welke klant of werk ben je het meest trots? 

Op dit moment ben ik erg trots op dat ik illustreer voor Flow Magazine. Niet alleen de Nederlandse versie, maar ook de engelstalige, Duitse en Franse Flow.

Voor hen heb ik naast de redactionele illustraties dit jaar ook gewerkt aan een mooie stationary lijn waar ik verschillende patronen voor heb ontworpen.

Ook een kalender voor 2020 voor Flow in samenwerking de Amerikaanse Uitgeverij Workman Publishers zit er aan te komen, en daar ben ik ook supertrots op.

Het is heel erg leuk om voor Flow te werken omdat de onderwerpen me heel erg liggen: het omarmen van imperfectie, mensen inspireren om anders naar dingen te kijken.

Flow is voor heel veel illustratoren heel erg leuk om voor te werken: een illustratie bij een artikel maken is 1, maar Flow doet heel veel meer dan dat: zo moest ik het afgelopen jaar spiegelstickers, tattoos en een 3D papieren bloem voor hen maken. Dat vind ik echt heel tof. Dat het echt tastbare dingen worden die mensen echt in hun dagelijks leven kunnen gebruiken.

Handlettering voor de Internationale editie van Flow Magazine, fotografie @theyearsjourney

Handlettering voor de Internationale editie van Flow Magazine, fotografie @theyearsjourney

Welke creatieve leiders bewonder je? 

  • Lisa Congdon vind ik heel inspirerend. In de eerste plaats vanwege haar werk, dat is heel vrolijk en divers, en ze weet altijd tijd te vinden voor vrij werk. Ze is heel helder en inspirerend in haar communicatie, heel eerlijk ook, met een heel eigen geluid. Onlangs heeft ze een eigen fysieke winkel geopend, en daarnaast biedt ze digitaal lessen aan.

  • Sarah Walsh is voor mij ook inspirerend omdat ze bijzonder veel maakt, en is net als ik moeder. Ik weet hoe lastig dit soms te combineren is, dus ik heb extra respect voor haar hoe ze zoveel mooi vrij werk kan maken.

  • Oh en Danielle Kroll vind ik fantastisch. Haar patronen, haar keramiek, haar vrouwelijke, speelse en kleurrijke stijl. Haar klanten: oooh ik hoop ook ooit op een dag voor Anthropologie producten te mogen illustreren en ontwerpen.

Wat is voor jou de grootste uitdaging in het combineren van creativiteit met keiharde knaken verdienen?

De uitdaging zit ‘m voor mij in de keuze maken: neem ik een opdracht aan, of investeer ik tijd en/of geld in de ontwikkeling van mijn eigen bedrijf.

Ik schiet zelf het makkelijkst in de ‘opdracht doen’ modus. Gewoon werken, leuke opdrachten doen en daar mijn hart en ziel in kwijt kunnen en gelijk mijn geld mee verdienen.

Ik werk hard en snel genoeg om de slinkende budgetten niet een heel groot issue te laten zijn. Maar tijd nemen om mijn eigen producten te ontwikkelen, op de markt te brengen, naar beurzen te gaan, een patroonportfolio samen te stellen, verpakkingsmateriaal te maken etc. komt iets te vaak op de tweede plaats te staan. Hetzelfde geldt voor ‘playtime’. Te weinig. Ik zie dat bij de ‘creatieve leiders’ waar ik het eerder over had veel beter gaan: die maken veel meer tijd vrij om vrij werk, ‘just for fun’ te maken. De uitdaging voor mij is dat ik ook wat vaker naar mezelf in de rol van opdrachtgever zou mogen luisteren.

Trouwens over playtime gesproken. Samen met twee andere illustratoren heb ik vorig jaar de GUMCLUB opgericht. Kort gezegd is dit een online platform voor en door illustratoren. Het staat vol met leuke tips, materialen, exposities, workshops, boeken etc. voor illustratoren. We hebben inmiddels een grote groep volgers opgebouwd.

Nu is dit iets wat voor ons veel tijd heeft gekost, veel plezier heeft opgeleverd voor ons en onze volgers, maar we moeten nog proberen om er wat geld aan te gaan verdienen, zodat het niet alleen maar een idealistische speeltuin. Maar de eerste stap naar wat commerciëler is nu gezet: PeterPrint heeft bij ons een gesponsord artikel geplaatst. We zijn trouwens best wel trots op onze GUMCLUB.NL ook. Er was nog echt niet zoiets.

Gummen en fotografie door GUMCLUB medeoprichter @claudikessels

Gummen en fotografie door GUMCLUB medeoprichter @claudikessels

Wanneer heb je de meeste inspiratie?

Voor mij helpen een aantal dingen wel:

  • lekker slapen

  • goeie muziek

  • buiten wandelen (liefst in de duinen)

  • als ik de taken voor mezelf opdeel in behapbare stukken (en niet bijvoorbeeld alleen maar let op een deadline)

  • op reis of na een reis

  • als ik alleen ben en ongestoord kan wegdromen

  • als ik een expositie / concert / dansvoorstelling heb bezocht

  • inspirerende mensen

  • alles ‘out of the ordinary’

  • schrijven

Voor mij is inspiratie trouwens niet perse iets van: dat ik dan iets moet maken of creeëren. ‘Iets’ maken kan altijd wel.

Maar de dingen maken die er echt toe doen, voor mij, die hebben meer te maken met een gevoel of een attitude. Het is iets van dat ik zin heb in het leven, wat meer durf en wat meer lak heb.

Het heeft denk ik te maken met wie je in de kern bent, en dat je daar heel dicht bij moet blijven.

Toen ik laatst naar de expositie van Hockney was in het van Gogh museum was ik echt geraakt door zijn fantastische kleurgebruik, maar ook door wat Hockney zei in een videodocumentaire die daar getoond werd.

Het was iets als:

'ik gebruik kleur als wraak op het verval en tegenslag die bij het ouder worden hoort’

Kaartontwerp voor Wildernis Amsterdam https://wildernisamsterdam.nl/

Kaartontwerp voor Wildernis Amsterdam https://wildernisamsterdam.nl/

Zo’n zin, die blijft me echt nog heel lang bij. Het is een soort ‘fuck it’ attitude. Bowie, Janis Joplin, Dolly Parton, Simon and Garfunkel, om er een paar te noemen, die hebben dat ook.

Ik zou niet zonder ze kunnen geloof ik. Dan ga ik teveel ‘in m’n hoofd’, piekeren, me aanpassen. Die neiging heb ik wel een beetje, en dan heb ik dus bijvoorbeeld Hockney nodig om we weer terug te brengen naar dat gevoel, naar m'n basis. Zoals de Beatles het zingen: ‘Back to where you once belong’.

Misschien is muziek wel de belangrijkste inspiratiebron…

Wanneer ben je het meest productief?

Van de ochtend tot een uur of 3.

To-do lists werken voor mij heel goed, met concrete taken, en hoe lang ik daarover doe voordat ik aan de volgende taak begin (ook al is de taak nog niet afgerond). Als ik me daar aan hou ben ik het meest productief.

Het is een soort spel, want meestal wil je helemaal afmaken waar je aan begint. Dus bijvoorbeeld: 2 uur lang tekenen, daarna inscannen en beeldwerken.

Heb ik nog niet alle tekeningen af of klaar, maakt niet uit. Dat zijn de regels van het spel.

Dit heb ik van een app: ‘Benedictime’. Je deelt je dag dan in, in blokken. Er staan ook ontspannende momenten bij zoals: even wandelingetje of praatje maken met een collega. Hoewel het goed werkt, lukt dit echt niet iedere dag, want soms moet je gewoon een beetje meer gas geven op het een of ander om iets af te krijgen. Maar dat is voor mij dan een teken dat ik niet goed had ingepland of teveel werk had aangenomen.

Werk je met systeem om je werk te managen? Zo ja hoe en wat?

Ik gebruik een Google agenda waarin ik naast mijn eigen werk en afspraken ook de afspraken met mijn man samen noteer. Voor de GUMCLUB gebruiken we Workflowy, waar we alledrie onze todo’s en taakverdeling in noteren en afvinken. Naast de app, benedictime die helpt bij een soort dagindeling helpt het ook om een weekindeling te hebben.

Ik ben me bewust van dat er verschillende soorten dagen zijn:

  1. de echte maak-dagen, waarin ik echt alle aandacht schenk aan het belangrijkste: illustreren!

  2. buffer-dagen’, de dagen die vooral gericht zijn op dingen regelen, afspraken maken met klanten, administratie, marketing achtige activiteiten zoals een Instagram post voorbereiden, etc.

  3. vrije dagen (uitrusten of leuke dingen doen)

Zo probeer ik de week ook echt een beetje in te delen, om focus te behouden.

Waar irriteer jij je aan in jouw business?

Ik denk dat mensen vaak onderschatten wat het betekent om illustrator te zijn. Dat er wordt gedacht: als je goed kunt tekenen, en het leuk vind om te tekenen dan kun je illustreren. Voor mij is het tekenen helemaal niet de reden waarom ik een illustrator ben. Ik hou van het overbrengen van een verhaal of een gevoel in een beeld, in een verpakking of in een object.

Ik kijk vervolgens graag zelf hoe ik dat het beste denk aan te pakken. Soms denken klanten dat zei het idee moeten gaan verzinnen en dat ik het tekeningetje maak, maar dan is er voor mij juist geen lol aan.

Het gaat precies om die zoektocht om tot een visueel en inhoudelijk mooie oplossing te komen, en dat binnen een gegeven tijdsspanne.

Illustreren is echt een heel mooi vak, expressief en prikkelend, maar veel mensen vergeten dat er ook nog een heel stuk ondernemerschap bij zit, waar ook veel (onbetaald) werk in gaat zitten. Dit is iets wat ik me aan het begin van mijn carrière ook veel te weinig heb gerealiseerd. Dat hele ondernemerschap, dat is echt een ondergeschoven kindje op kunstacademies helaas. Welgeteld 1 weekje les hadden we daarin. Hoe ga je om met licenties? Met contracten? Ik denk dat studenten op de kunstacademie heel veel zouden hebben aan iemand die je leert een zakenplan op te stellen. Want de meeste illustratoren worden ineens toch gewoon zzp-er, werken solo, maar hebben geen idee waar ze zich in begeven.

Ik denk dat deze tijd eigenlijk afdwingt dat illustratoren moeten emanciperen. Het geklaag over slecht betalende opdrachtgevers gaat niet helpen. Het is geen onwil van uitgeverijen… er IS gewoon minder, dat is een gegeven waar je mee en omheen moet werken.

Ik denk dat je als illustrator gewoon die hele slachtofferrol moet skippen en moet richten op: hoe kan ik toffe dingen maken waar mensen geld voor over hebben?

En hoe kan je je eigen marketing daarop afstemmen. Dat is een grote stap voor veel illustratoren (met name voor mijn generatie, en van nog eerder) . Het is niet waarom je in eerste instantie illustrator wilt worden(marketing - jakkes!). Vooral jongere illustratoren hebben hier veel minder moeite mee, die zijn het gewend om zichzelf in de kijker te zetten op social media, en te laten zien waar ze voor staan.

Waar ben je nog nieuwsgierig naar in je eigen zakelijke ontwikkeling

Voor mezelf hoop ik op een gegeven moment meer (op een goeie manier!) met licenties te maken te krijgen door patronen en producten te gaan verkopen en zo meer ‘passief inkomen’ te kunnen creëren.

Dit zou ik echt fantastisch vinden en hoop dat ik daarnaast en daardoor dan meer tijd creëer om weer wat meer unieke exemplaren te gaan maken, zoals meer keramiek en schilderijen.

Voor de GUMCLUB hoop ik dat we goeie sponsoren zullen vinden, we moeten ook nog een donatiepagina maken, zodat mensen die ons initiatief willen steunen dit kunnen doen, en misschien kan ik een fonds aanschrijven voor een subsidie. Dat zou ook wel een succesje zijn!

Welk advies had je willen hebben toen jij net begon?

Geniet van ieder moment. Je denk vaak: als ik maar dit of dat bereik… dan ben ik ‘er’. In het begin spendeerde ik meer tijd aan acquisitie, en nu heb ik een constante stroom aan opdrachten.

Maar als je die stroom aan opdrachten nog niet hebt, heb je eigenlijk veel meer tijd om vrij werk te maken, en je te richten op het opbouwen van je eigen merk. Daar was ik toen nog niet zo bewust mee bezig. Ik was gewoon blij als ik ergens voor mocht illustreren en zag m’n werk nog niet als een soort ‘merk’. Maar mijn advies voor mezelf van toen (en nu nog steeds eigenlijk), was om daar wat meer aandacht aan te besteden. Het heeft heel veel voordelen als je duidelijk bent in waar je voor staat en wat mensen bij je kunnen vinden. Dan krijg je meer het soort opdrachten dat bij je hoort, en ben je er ook minder tijd door heen en weer gepingpong mee kwijt.

Keukenbehang ’Sealife’ voor Behangfabriek (https://www.behangfabriek.com/c-3069536/valesca-van-waveren/)

Keukenbehang ’Sealife’ voor Behangfabriek (https://www.behangfabriek.com/c-3069536/valesca-van-waveren/)

Stel je zou carte blanche hebben om nieuw product op de markt te zetten. Wat zou je dan maken?

Ik zou het allerliefste een complete productlijn willen maken. Met aandacht voor alles tot in de details. Dus mooie inpakpapiertjes, zakjes, stickers, etc. Van keramiek tot kussens en douchegordijnen, sieraden, tasjes. Gewoon een hele wereld aan spulletjes voor in je huis en accessoires. Allemaal dingen waar je heel erg blij van wordt.

Ook denk ik dat als we 100% helemaal voor de Gumclub konden gaan (waar we nu nog niks mee verdienen, dus dat zou een enorme sprong in het diepe zijn) dan zou dat ook een heel mooie playground zijn voor onszelf en voor andere illustratoren. Het lijkt me bijvoorbeeld ook gaaf als we de producten van andere illustratoren die we nu in de kijker zetten online, in een fysieke winkel zouden kunnen verkopen, dat lijkt me ook een soort walhalla. Een illustratoren winkel met echt ’the best of’ van al het moois wat er gemaakt wordt.

Een andere wens is nog eens een boek te schrijven en illustreren. Dat is ook ooit, op de lagere school nog, een wens van me geweest… en eigenlijk ben ik dat aan m’n jongere ik verplicht om te gaan doen op ’n dag.


Meer over Valesca:

www.valescavanwaveren.com

https://www.instagram.com/valescavanwaveren/

https://www.linkedin.com/in/valescavanwaveren/

https://nl.pinterest.com/valescawaveren/

Agentschap:

https://artbox.nl/artists/valesca-van-waveren

Filmpjes voor Flow Magazine:

https://www.youtube.com/watch?v=CTSTs_etoLs

https://www.youtube.com/watch?v=QDLfB0frGE8&t=16s

Meer over Gumclub:

https://gumclub.nl

https://www.instagram.com/gumclub.nl

Shop:

https://www.etsy.com/shop/valescavanwaveren

https://www.motiflow.com/designers/valescavanwaveren